Ook al wonen wij misschien in een koel kikkerlandje, ook deze zomer worden er tropische temperaturen verwacht. Hardlopen in de hitte brengt risico’s met zich mee en als je niet goed voorbereid kan dat vervelende gevolgen zoals oververhitting hebben. Cardioloog Janneke Wittekoek deelt tips en uitleg.
Wat is een hitteberoerte?
Als een atleet flauwvalt wordt vaak de term oververhitting gebruikt en kan adequaat behandeld worden. Een hitteberoerte is levensgevaarlijk. Door de oplopende kerntemperatuur worden belangrijke stofwisselingsprocessen ernstig verstoord. Een belangrijke eerste stap is ontregeling van de water en zouthuishouding. Door de hoge temperatuur raakt de kaliumhuishouding ernstig verstoord en komen bloeddrukregulatie en hartritmegeleiding in het geding. Er ontstaat een zouttekort waardoor er vocht uit de hersencellen treedt en hersenoedeem optreedt waardoor een beroerte kan ontstaan. Deze hele cascade van metabole ontregeling wordt een hitteberoerte genoemd. De loper gaat “ijlen” onsamenhangend praten, verliest coördinatie, gaat zwalken en verliest in het ergste geval het bewustzijn.
Koelbaden
Het is belangrijk om je te realiseren dat er belangrijke individuele verschillen bestaan tussen lopers voor wat betreft gevoeligheid voor zo’n ernstige complicatie. Ik heb de risicofactoren op een rijtje gezet. Er zijn onderzoeken die gedaan met meerdere koel strategieën, variërend van natte washandjes, koelelementen, koele lucht en ijsbaden. Het koelbad is het meest effectief gebleken. Als de lichaamstemperatuur boven de 41 graden is dan moet deze in een levensbedreigend situatie binnen 30 minuten naar 39 graden worden gebracht om ernstige schade te voorkomen. Met een ijsbad van gemiddeld 3 graden gaat dat binnen zo’n 20 minuten. Leg je koelelementen in nek, kruis en oksel duurt dat 110 minuten, aldus de wetenschap. Neem je maatregelen, let goed op ze zelf.
Alle feiten op een rij
- Risicofactoren voor een hitteberoerte; niet acclimatiseren, niet fit zijn door te weinig training of door ziekte (griepje onder leden), drugsgebruik, niet voldoende drinken, en lopen boven je grenzen.
- Vroege diagnose van oververhitting is cruciaal. De eerste verschijnselen zin: gloeiend gezicht (flushes), hyperventilatie, hoofdpijn, duizeligheid, misselijkheid, tintelende armen, kippenvel, koude rillingen, en verwardheid. Tijd om uit te stappen en medische hulp te zoeken
- Een hitteberoerte is een medische noodsituatie. De behandeling bestaat uit direct koelen; bij voorkeur in een ijsbad, het toedienen van vocht via een infuus het geven van valium om epileptische insulten voor te zijn, directe ziekenhuisopname.
- De belangrijkste preventie tips: vertrouw niet op je dorstprikkel maar drink op gezette tijden. Vermijd alcohol en cafeïne op een warme wedstrijddag, zorg voor voldoende zouten en suikers. Ben je bewust van de waarschuwingssignalen.
- Maar het meest belangrijke advies voor aankomende zomer is misschien nog wel: STAY COOL!
